Hokej stał się tak bardzo popularną dyscypliną sportową, że zaczęły powstawać różne rodzaje tej gry, jak: hokej na trawie, hokej na lodzie, unihokej (zwany również floorballem), hokej na rolkach (skater hokej), bandy (hokej uprawiany również na lodzie, ale na znacznie większym lodowisku), hokej na sledgach (rodzaj sanek, zastępujący łyżwy - to jedna z najbardziej widowiskowych dyscyplin sportowych uprawianych przez osoby niepełnosprawne). Każdy rodzaj hokeja wymaga miejsca i powierzchni, na którym może być rozgrywany. Hokej na lodzie rozgrywa się na lodowisku i to o nim napiszę w tej części, ale również o sprzęcie, jakim muszą dysponować hokeiści.
LODOWISKO:
Lodowisko to specjalnie zorganizowane miejsce do uprawiania sportów łyżwiarskich. Lodowiska dzielą się na dwie podstawowe grupy: naturalne i sztuczne. Lodowiska naturalne, to takie, które powstają na naturalnie zamrożonej wodzie. Lodowiska sztuczne powstają poprzez zamrożenie wody, przez sztucznie wytworzoną i utrzymywaną niską temperaturę. W przeciwieństwie do lodowisk naturalnych, są bardziej odporne na działanie temperatury powietrza i mogą funkcjonować przez cały rok. Lodowisko do gry w hokeja na lodzie ma wymiary 61 m długości i 30 metrów szerokości (w NHL 26 m szer.), otoczone jest drewnianą lub plastikową bandą i na którym po obu stronach ustawione są metalowe bramki. Narożniki lodowiska są zaokrąglone, promień łuku wynosi od 7,0 do 8,5 m.
SZTUCZNE LODOWISKO:
"Działa" na zasadzie podobnej do działania domowej lodówki. Pod lodową taflą znajduje się betonowa posadzka poniżej której, wzdłuż lodowiska, przebiegają równolegle ułożone rury. Tłoczone jest nimi chłodziwo w postaci ciekłego amoniaku, którego temperatura musi się utrzymywać poniżej minus 33° C. Przygotowanie lodowiska przed sezonem zajmuje kilka dni. Najpierw mrozi się betonową płytę do momentu pojawienia się na niej szronu, a następnie ręcznie za pomocą węża zakończonego specjalną nasadką rozpyla się pod ciśnieniem mgiełkę z mikroskopijnych kropelek wody, która równomiernie osiadając na zamarzniętym podłożu zamienia się w lód. Grubość tafli lodowej nie może być zbyt duża (najwyżej kilka cm), gdyż im większa jest jej grubość tym trudniej jest ją całą "przemrozić". Górna warstwa lodu staje się wtedy miękka i wodnista, co zdecydowanie utrudnia grę. Do konserwacji lodowej tafli służy rolba. Jest to specjalny samochód, który zdziera zniszczoną warstwę lodu, czyści taflę zbierając zgromadzony na niej śnieg oraz wygładza ją, zalewając wszelkie rysy i nierówności gorącą wodą. Czyszczenie i wygładzanie lodu odbywa się przed każdą tercją meczu.
BANDA:
Banda to drewniany lub plastikowy rodzaj ściany otaczającej pole gry w hokeja, czyli lodowisko. Banda pomalowana jest na biało i ma wysokość około 1,2 m. W swej dolnej, stykającej się z lodem, części winna być wzmocniona dodatkową, wysoką na 15 - 25 cm pomalowaną na żółto płytą. Wokół lodowiska, dla bezpieczeństwa widzów, do band powinny być zamontowane przeźroczyste szyby pleksiglasowe, o wys. 1,6 - 2 m (za bramkami) i 0,8 - 1,2 m (wzdłuż dłuższych boków lodowiska).
BRAMKI:
Bramki są metalowe, pomalowane na czerwono, o wymiarach 1,83 m szerokości i 1,22 m wysokości, otoczone siatką o oczkach mniejszych od wymiaru krążka, uniemożliwiającej wydostanie się go w momencie zdobycia gola. Bramki osadzone są luźno w specjalnych otworach w lodzie, gdyż dla bezpieczeństwa zawodników muszą dać się łatwo przesuwać.
ŁAWKI DLA ZAWODNIKÓW:
Po jednej stronie lodowiska znajdują się ławki dla zawodników obydwu drużyn, których maksymalna długość nie może przekraczać 12 m. Powinny one być oddalone od siebie o co najmniej 4 m i posiadać dwoje drzwi (w tym jedne w strefie neutralnej). Po przeciwnej stronie lodowiska (w granicach strefy neutralnej) znajdują się ławki kar (oddzielone od siebie ławką sędziowską) z których każda musi pomieścić 5 zawodników.
OZNAKOWANIE LINIOWE:
Lodowisko jest oznakowane liniami czerwonymi i niebieskimi. Wszystkie linie posiadają szerokość 5 cm, wyjątek stanowią szerokie na 30 cm czerwona linia środkowa oraz 2 linie niebieskie.
Linie czerwone to:
- linia środkowa,
- linie bramkowe i pola bramkowego,
- 4 koła wznowień o średnicy 9 m każdy, znajdujące się na końcach lodowiska (po dwa w strefie ataku i w strefie obrony) wraz z punktami wznowienia gry (koła o średnicy 60 cm),
- 4 "buliki" w strefie neutralnej (oddalonych o 1,5 m od linii niebieskiej), do wznawiania gry po spalonych.
Granicę pola bramkowego (pomalowanego na błękitno) wyznacza półkole o promieniu 180 cm, którego środek znajduje się na linii bramkowej, w połowie pomiędzy słupkami bramki. Dwie linie niebieskie dzielą część lodowiska zawartą między liniami bramkowymi (oddalonymi o 4 m od końców lodowiska) na 3 równe strefy (tzw. tercje): obrony, neutralną i ataku (po 17,67 m dług. każda). Oprócz tego w kolorze niebieskim jest okrąg na środku lodowiska (o promieniu 4,5 m) wraz z miejscem rozpoczynania meczu, tercji i wznawiania gry po strzeleniu bramki.
RESTRICTED GOALIE AREA (tylko w NHL):
Zabroniona strefa gry bramkarza to bardzo kontrowersyjny przepis wprowadzony po lokaucie, na początku sezonu 2005/2006 w lidze NHL. Zabrania on bramkarzom grania krążkiem za linią bramkową z wyjątkiem pola w kształcie trapezu (patrz rysunek wyżej), znajdującego się za bramkami. Bramkarz, który złamie ten przepis, zostaje ukarany karą mniejszą 2 minut za "opóźnianie gry" (delay of game), którą odsiaduje wybrany zawodnik z jego zespołu. Przepis ten znany jest również pod nazwą "The Brodeur Rule". Martin Brodeur (New Jersey Devils), jako jeden z nielicznych bramkarzy, strzelał gole, oraz bardzo dużo grał krążkiem i przez to stawał się trzecim obrońcą. Głównym propagatorem wprowadzenia tego przepisu był były dyrektor generalny Philadelphii Flyers, Bobby Clarke, a powodem tego była zwycięska bramka strzelona przez Brodeura drużynie Flyers, w jednym z meczy sezonu zasadniczego.
ŁYŻWY HOKEJOWE:
Zawodnicy poruszają się na łyżwach hokejowych składających się z płozy wykonanej ze znakomitej, twardej stali, 2 lub 3 "kominków" łączących płozę z butem wykonanych z lekkiego i twardego tworzywa sztucznego oraz wygodnego, skórzanego, sznurowanego, usztywnionego buta posiadającego specjalne zabezpieczenia na kostki i ścięgno Achillesa.
KIJE HOKEJOWE:
Kije hokejowe wykonane są z drewna i mogą być długie na maks. 163 cm (mierząc od piętki łopatki do końca rękojeści). Szerokość rękojeści nie może przekraczać 3 cm, a jej grubość 2,5 cm. W zależności od kierunku wygięcia łopatki wyróżnia się kije "lewe" (gdzie prawa ręka znajduje się wyżej i trzyma kij za jego koniec, a lewa jest niżej, bliżej łopatki) i "prawe". Zawodnicy dodatkowo owijają łopatkę kija taśmą, w celu lepszej kontroli nad krążkiem.
KRĄŻKI:
Krążki wykonane są z twardej, wulkanizowanej, czarnej gumy (śred. 7,62 cm, wys. 2,54 cm, waga 156 - 170 g). Krążki używane w trakcie gry, przed meczem powinny być zamrożone. Ujemna temperatura znacznie zwiększa twardość krążka i obniża jego siłę tarcia o lód, przez co ślizga się on po tafli o wiele szybciej.
SPRZĘT OCHRONNY:
Dla zabezpieczenia ciała przed urazami zawodnicy stosują sprzęt ochronny. Wszystkich graczy obowiązują kaski ochronne. Barki, ramiona, łokcie i klatkę piersiową chronią przed uderzeniami tzw. bodiczki, nogi i kolana ochraniają natomiast nagolenniki. Wszystko to wykonane jest z twardego, lekkiego tworzywa sztucznego. Grube spodnie wyłożone wewnątrz specjalną pianką, oraz twardymi wkładkami z tworzywa, również mają za zadanie tłumić siłę spadających kijów i krążków. Podobnie jak rękawice, pokryte od zewnątrz specjalną grubą i twardą gąbką, mają za zadanie chronić palce i nadgarstki przed przypadkowymi uderzeniami kija przeciwnika.
SPRZĘT BRAMKARZA:
Sprzęt bramkarza jest nieco inny niż hokeisty z pola. Na nogi zakłada on tzw. parkany, wypełnione gąbką i specjalną pianką, obciągnięte skórą, których szerokość nie może przekroczyć 30 cm. Jego łyżwy, pokryte jeszcze grubszym materiałem ochronnym, posiadają niższe "kominki" dzięki czemu obniżony środek ciężkości zapewnia mu większą stabilność i umożliwia lepszą manewrowość między słupkami bramki. Mniejszy prześwit pomiędzy płozą łyżwy a podeszwą buta nie pozwala również na przypadkowe prześlizgnięcie się krążka. Kij bramkarski jest generalnie szerszy od kija zawodnika z pola. Nieco szersza (9 cm) i dłuższa (39 cm) jest jego łopatka (która może być wygięta do max. 1,5 cm), rękojeść natomiast rozszerza się w swojej dolnej części. Rękawice bramkarskie różnią się od siebie. Ręka władająca kijem (najczęściej prawa) wyposażona jest w odbijaczkę. Na zewnątrz ma ona kształt prostokąta o wymiarach 42 na 21 cm i wypełniona jest plastikową wkładką oraz grubą warstwą pianki. Druga ręka bramkarza schowana jest w łapaczce, czyli skórzanej, obszernej rękawicy ze specjalnym koszykiem do łapania krążka. Jej najdłuższy wymiar również nie może przekroczyć 42 cm. Wszyscy bramkarze zobowiązani są do noszenia kasków z kratownicą chroniącą twarz. "Oczka" kratownicy muszą być zdecydowanie mniejsze od średnicy krążka i szerokości łopatki kija. Niektórzy używają również specjalnego ochraniacza na krtań i szyję, w postaci mocowanej pod brodą do kratownicy, prostokątnej tabliczki z twardego tworzywa.
