"Kilkanaście lat oglądania, tysiące meczów,
setki tysięcy godzin, a NHL wciąż zachwyca."
LOKAUTY w NHL - część 2
Znamy już obydwie strony konfliktu (NHL i NHLPA), wiemy co to jest lokaut, orientujemy się też czego dotyczą negocjacje za oceanem i co to jest CBA (Collective Bargaining Agreement). Pora więc na przybliżenie poszczególnych lokautów w rozgrywkach hokejowej ligi NHL. Nie wszyscy wiedzą, że oprócz trzech najbardziej znanych lokautów (bo trzeci właśnie trwa), w roku 1992 doszło do krótkotrwałego strajku, który nie spowodował przerwania rozgrywek ligi, a tylko ich przesunięcie na inny termin, to jednak ze względu na spore jego znaczenie w dalszej historii NHL, chciałbym napisać kilka zdań również i o tym wydarzeniu.
STRAJK W ROKU 1992:
Strajk ten był pierwszą, na tak dużą skalę, próbą przeciwstawienia się właścicielom klubów i ligi NHL, zainicjowanym przez NHLPA. Zaczął się w dniu 1 kwietnia 1992 roku i trwał 10 dni. Przed rozpoczęciem sezonu 1991-92 wygasło porozumienie układu zbiorowego pracy, ale wiemy też z poprzedniego odcinka, że w tym czasie w stosunku do Alana Eaglesona, ówczesnego dyrektora wykonawczego, zaczęły być wysuwane zarzuty dotyczące nadużyć, oszustw i malwersacji finansowych w NHLPA, co spowodowało, że sezon rozpoczął się bez uregulowania prawnego i wynegocjowanej nowej umowy CBA. Pod koniec 1991 roku Eagleson został usunięty z zajmowanego stanowiska, a nowy dyrektor Bob Goodenow otrzymał zadanie wynegocjowania nowego układu zbiorowego pracy. Goodenow spotkał się z prezydentem NHL, Johnem Zieglerem i we dwójkę próbowali negocjować porozumienie w sprawie nie tylko CBA, ale szeregu innych kwestii, takich jak np.: zasad działalności procesu arbitrażowego, jak ma funkcjonować i w jaki sposób ma być nadawany zawodnikowi status "free agent" (wolnego agenta), problemów z przyznawaniem i wypłacaniem premii za grę podczas playoffs, oraz wszelkich spraw dotyczących emerytur. Jednak najbardziej blokowała negocjacje sprawa tzw. "trading cards" (karty handlowe). Są to takie małe karty kolekcjonerskie, zwykle wykonane z tektury lub grubego papieru, które zazwyczaj przedstawiały wizerunek pewnej osoby, miejsca lub rzeczy, a także krótki jego opis, np. datę urodzenia, przebieg kariery zawodniczej, statystyki i/lub ciekawostki.
Pod koniec marca właściciele klubów i ligi przedstawili ofertę, która przyznawała graczom premie za playoffs od 3 tys. dolarów dla graczy drużyn, które odpadły w pierwszej rundzie do 25 tys. dolarów dla graczy drużyny, która zdobędzie Puchar Stanley'a. Właściciele tymczasem mieli zarabiać za każdy mecz playoffs okrągłą sumkę 500 tys. dolarów (!). Zawodnicy jednak odrzucili w głosowaniu ofertę właścicieli stosunkiem głosów 560 do 4 (!) i w dniu 1 kwietnia rozpoczęli strajk. Rozmowy były nadal kontynuowane, co zaowocowało kolejną ofertą ze strony właścicieli, którą zawodnicy niestety również odrzucili. 7 kwietnia do rozmów włączył się federalny negocjator USA i już następnego dnia osiągnięto porozumienie w większości spraw, jednak wciąż punktem spornym była sprawa dotycząca kart handlowych, gdyż właściciele mieli nadzieję na zwiększenie udziału z ich sprzedaży do 16 mln. dolarów rocznych przychodów.
Strajk zakończył się 10 kwietnia. Obie strony osiągnęły porozumienie w sprawie dwuletniego kontraktu liczonego wstecz od początku sezonu, co pozwoliło ostatecznie na rozegranie playoffs i dokończenie sezonu. W ramach umowy sezon został rozszerzony z 80 do 84 gier, a gracze otrzymali duży wzrost premii playoffs, oraz sporo zmian do statusu wolnego agenta i procesu arbitrażowego. Obie strony zgodziły się, że każda drużyna rozegra 2 spotkania na neutralnym terenie, częściowo jako środek zainteresowania hokejem w przypadku dojścia do kolejnej ekspansji. Zawodnicy uzgodnili też sprawę przychodów ze sprzedaży "trading cards", a także dostali duże prawa w ochronie swojego wizerunku.
Po zakończeniu strajku nastąpiły duże zmiany w kierownictwie ligi NHL. Właściciele zespołów niezadowoleni z podpisanej umowy z NHLPA zmusili Johna Zieglera do ustąpienia ze stanowiska Prezesa Ligi. Na jego miejsce został powołany Gil Stein, który przez 15 lat był wiceprezesem ligi i jej radcą prawnym. Jako Prezes, Stein w czasie swojej krótkiej kadencji (od 22 czerwca 1992 do 1 lipca 1993) znacznie rozszerzył działalność swojego urzędu. Często był widziany na trybunach podczas rozgrywanych spotkań hokejowych, często też udzielał wywiadów w prasie, a także wielokrotnie przeprowadzał rozmowy na antenach telewizyjnych. Wśród jego wczesnych działań było przeprowadzenie zmian wśród funkcjonariuszy ligowych i wiceprzewodniczących ligi. Usunął między innymi Briana O'Neilla, który był w lidze odpowiedzialny za dyscyplinę podczas rządów Zieglera. Stein osobiście przejął odpowiedzialność za dyscyplinę ligi, co poskutkowało zaostrzeniem kar dla zawieszonych graczy. Wprowadził też politykę kar finansowych i zawieszania graczy na konkretną ilość gier, zamiast na ilość dni. Był też zwolennikiem uczestnictwa graczy NHL na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1994. W tym samym czasie, kiedy został powołany Stein, liga zatrudniła firmę, która miała pomóc w znalezieniu odpowiedniego kandydata na stanowisko, już teraz, Komisarza NHL. Przed końcem 1992, właściciele ligi NHL wybrali Gary'ego Bettmana na pierwszego Komisarza Ligi, który przystąpił do pracy od 1 lutego 1993 roku. Pierwszym zadaniem Bettmana było podpisanie kontraktu na transmisję spotkań hokejowych. Szybko osiągnął ten cel i podpisał pięcioletni, wart 155 milionów dolarów, kontrakt z Fox Broadcasting Company na nadawanie meczy NHL, zaczynając od sezonu 1994-95. Transakcja była znacząca, gdyż umowa z siecią telewizyjną w Stanach Zjednoczonych była długo nieosiągalna podczas prezesury Zieglera.
LOKAUT W SEZONIE 1994-95:
Wynegocjowany po 10-dniowym strajku układ zbiorowy pracy wygasł jeszcze przed sezonem 1993-94 i sezon ten rozegrany został bez obowiązującej umowy. Wiadomo było, że następny sezon musi zacząć się już z obowiązującą nową umową. Niestety sezon 1994-95 rozpoczął się lokautem, gdyż negocjacje w sprawie nowej CBA nie przyniosły rezultatu. Liga chciała powiązać wynagrodzenia z przychodami w celu dotowania działalności słabszych drużyn. Według przedstawionego przez NHL rozwiązania był to tzw. "sliding tax system", czyli ruchomy/przesuwny system podatkowy. Zespoły, które przekroczyłyby średnią płacę ligi, ustaloną w tamtym czasie na poziomie 15 milionów dolarów, odprowadzałyby nadwyżkę do systemu, a zebrane pieniądze zostałyby rozdzielone między klubami, którym brak było gotówki. NHLPA było stanowczo przeciwne temu systemowi, argumentując, że podatek ten w rzeczywistości byłby swoistego rodzaju limitem wynagrodzeń, czyli "salary cap". "Czapka płac" to nic innego, jak pułap wynagrodzeń, czyli limit wydatków na pensje zawodników zatrudnionych przez jeden klub w danym sezonie. Salary cap jest stosowane w niektórych ligach zawodowych, zwłaszcza amerykańskich. Ma wyrównywać szanse występujących w lidze zespołów i zapobiegać dominacji jednego z nich, ale również ograniczyć ryzyko bankructwa klubu na skutek przepłacenia zawodników. Trzeba zaznaczyć, że przed uchwałą lokautu 2004-05 (o tym w następnym artykule!) NHL było jedyną dużą i profesjonalną amerykańsko - kanadyjską ligą, która nie miała żadnego systemu podatkowego wewnątrz ligi (luxury tax), oraz umowy regulującej podział dochodów (revenue sharing), a także górnego (salary cap) i dolnego (floor cap) limitu wynagrodzeń. Właściciele ligi dążyli do wprowadzenia limitu wynagrodzeń, czemu miał służyć przedstawiony w negocjacjach sliding tax system. Związek zawodników sprzeciwił się temu i starał się doprowadzić do dzielenia się przychodami, aby pomóc mniejszym/słabszym zespołom w lidze. NHLPA czuło, że NHL może pomóc małym rynkom poprzez lepsze zarządzanie przychodami i podziałem zysków między klubami. Zamiast czapki płac, Związek zaproponował pięć procent rozwiązanie. NHLPA uważało, że NHL może pomóc mniej dochodowym zespołom poprzez lepsze zarządzanie ich wydatkami i podziałem zysków między klubami. Zamiast czapki płac, związek zaproponował, aby 5% z zysków szło na dofinansowanie mniej zamożnych zespołów. NHLPA zaproponował także stopniowanie stawki podatkowej dla najbogatszych 16 zespołów, które wahałyby się od 7% dla czterech czołowych zespołów do 1% dla czterech ostatnich drużyn. Prognozy szacowały, że podniesie to do 35 milionów dolarów dofinansowanie dla małych zespołów na rynku. NHL odrzuciło tę 5 procentową propozycję i uznało, że nie będzie brało pod uwagę w negocjacjach kwestii ruchomej stawki podatkowej.
Podobnie jak w roku 1992, inną ważną kwestią była sprawa dotycząca zawodników ze statusem "free agent" (wolny agent). Właściciele chcieli ograniczenia ilości wolnych agentów w celu spowolnienia rosnących pensji zawodników. Związek chciał trzystopniowego systemu, ograniczającego zarobki na początku kariery gracza, ale zwiększający je w późniejszych etapach. Właściciele chcieli również zredukowania arbitrażu i ograniczenia go do graczy z minimum ośmioma latami stażu w NHL. Związek chciał, aby wszyscy gracze nadal kwalifikowali się do arbitrażu. Spór dotyczył również wprowadzenia czapki płac i ograniczenia wysokości kontraktów dla debiutantów, tzw. rookie. NHL chciało ustalić limit na poziomie 250 tysięcy dolarów, ale NHLPA był przeciwny jakiejkolwiek czapce płac dla debiutantów, twierdząc, że ograniczanie zarobków na początku kariery ma wpływ na ich późniejsze kontrakty.
Po 4 miesiącach negocjacji 11 stycznia 1995 roku NHL i NHLPA uzgodniły warunki nowego układu zbiorowego pracy. Najważniejszym punktem umowy było wprowadzenie limitu wynagrodzeń dla rookie. Uzgodniono, że wszystkie umowy rookie będą dwukierunkowe, co oznaczało, że jeśli gracz zostanie zesłany do niższej ligi zarabiałby niższą ligową pensję, a w przypadku gry w NHL jego stawka wzrosłaby. Gracze nie zgodzili się na wprowadzenie dla wszystkich salary cap i luxury tax. Po miesiącach bezowocnych negocjacji, NHL, ku rozczarowaniu części nieustępliwych właścicieli, zabrał kwestię podatku ze stołu i sprawa musiała zostać odłożona na późniejszy termin. Zamiast tego gracze i właściciele zgodzili się co do złożonego systemu udzielania statusu wolnych agentów (free agents), określili jak szybko gracz może stać się nieograniczonym wolnym agentem (unrestricted free agents), oraz zasady dotyczące ograniczonych wolnych agentów (restricted free agents). Zapisy arbitrażu wynagrodzeń, procesu najbardziej przerażającego menadżerów NHL, także zostały zmienione. Zgodnie z warunkami nowej umowy gracze mieli mniej praw, a orzeczenia arbitra byłyby niewiążące, co oznaczało, że zespoły, które nie zgadzały się z jego orzeczeniem mogły od niego odstąpić. Nic jednak konkretnego nie zostało wynegocjowane w kwestii zaspokojenia potrzeb zespołów mniej dochodowych. Innymi zapisami umowy było między innymi określenie z ilu rund powinien składać się Entry Draft (9), zredukowanie liczby gier w sezonie z 84 do 82, poprzez zrezygnowanie z grania w miastach gdzie nie ma drużyny hokejowej w NHL, oraz ustalenie listy graczy na mecz na 20: 18 łyżwiarzy i dwóch bramkarzy.
Na koniec, Komisarz NHL Gary Bettman, przyczynił się też do rozwiązania innego trudnego problemu. Pomimo tego, że w tym czasie sześć drużyn NHL było z Kanady, to na przełomie XIX i XX wieku prawie wszystkie pensje były płacone w dolarach amerykańskich. To spowodowało trudności wśród zespołów kanadyjskich z uwagi na słabego dolara kanadyjskiego, gdyż ich przychody były liczone w dolarach kanadyjskich. Bettman skutecznie przekonał amerykańskie zespoły, aby dołożyły się do puli w celu złagodzenia wpływu kursu walutowego.
Lockout trwał 104 dni, od 1 października 1994 do 11 stycznia 1995 roku. Gry wznowione zostały 20 stycznia. Łącznie odwołanych zostało 468 gier. Sezon przedłużony został do 3 maja i był to pierwszy i jedyny raz w historii, kiedy NHL grało jeszcze w maju. Regular season ograniczony został do wewnątrzwspólnotowych gier Konferencji (drużyny Konferencji Wschodniej nie grały z zespołami Konferencji Zachodniej). San Jose, który miał być gospodarzem All-Star Game, otrzymał w zamian prawo organizacji tej gry w 1997 roku.
Warto też wspomnieć, że podczas gdy niektórzy gracze NHL zdecydowali się grać w różnych ligach europejskich, inni podjęli decyzję o pozostaniu w Ameryce Północnej. W tym czasie, NHLPA zorganizowała turniej "4-on-4 Challenge", tzn. czterech zawodników i bramkarz na lodzie. Turniej ten odbył się w dniach 10-12 listopada 1994 roku. Wszystkie spotkania rozegrane zostały w Copps Coliseum, w Hamilton, w stanie Ontario, w Kanadzie. Team Ontario pokonał Team USA, Team Western Canada i Team Quebec i wygrał turniej, podczas którego zebrano ponad pół miliona dolarów w celu wsparcia organizacji charytatywnej dla dzieci Ronald McDonald Children's Charities of Canada i pomniejszych stowarzyszeń hokeja na lodzie w całej Ameryce Północnej. Wiele ówczesnych gwiazd NHL, takich jak: Patrick Roy, Luc Robitaille, Brett Hull, Joe Sakic, Doug Gilmour, Rob Blake i Mike Richter, wzięło udział w tych zawodach. Również w tym czasie, Wayne Gretzky i niektórzy jego przyjaciele utworzyli Ninety Nine All Stars Tour i zagrali kilka pokazowych gier w różnych krajach.
O kolejnych lokautach napiszę w następnym artykule.
Pozdrawiam i zapraszam do lektury poprzednich i dalszych moich artykułów na temat hokeja na lodzie!
Materiały źródłowe:
http://en.wikipedia.org/wiki/1992_NHL_strike
http://en.wikipedia.org/wiki/1994%E2%80%9395_NHL_lockout
http://en.wikipedia.org/wiki/Gary_Bettman
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz